Publieke omroepen

Welke omroepen zijn er?

In Nederland zijn er publieke en commerciële omroepen. Deze omroepen kunnen landelijk, regionaal of lokaal zijn. Elke omroep heeft zijn eigen taak of identiteit. 

Landelijke publieke omroepen

De publieke omroepen maken programma’s die worden uitgezonden op de publieke radio- en televisiezenders. Zij bepalen de inhoud van de programma’s en zijn daar ook verantwoordelijk voor. Er zijn verschillende soorten publieke omroepen: taakomroepen, omroepverenigingen met een erkenning, en omroepen met een voorlopige erkenning. 

Taakomroepen

Taakomroepen hebben een specifieke taak. Die staat in de Mediawet. Er zijn 2 taakomroepen: 

• de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) zorgt voor onafhankelijke nieuwsvoorziening;
• de NTR maakt programma’s over kunst en cultuur, minderheden, jeugd, educatie en achtergrondjournalistiek.

Omroepen met een erkenning

Er zijn 6 publieke omroepverenigingen met een erkenning voor de publieke omroep. Zij voldoen aan de eisen voor een omroeporganisatie . Ze hebben bijvoorbeeld een minimaal aantal betalende leden (150.000). Ook onderscheiden zij zich van andere omroepen. Ze richten zich bijvoorbeeld op een bepaalde doelgroep.

De publieke omroepen zijn:

• AVROTROS-PowNed
• BNN VARA
• KRO NCRV
• Omroep MAX-WNL
• EO
• VPRO-Human

De minister beslist of een omroep een erkenning krijgt.

Omroepen met een voorlopige erkenning

Aspirant-omroepen kunnen een voorlopige erkenning krijgen voor de publieke omroep. Zij moeten minimaal 50.000 betalende leden hebben. Ook moeten ze iets nieuws toevoegen aan de bestaande programmering.

Er zijn nu 2 omroepen met een voorlopige erkenning: Ongehoord Nederland en Omroep Zwart. Het bestel mag nooit uit meer dan 8 organisaties bestaan.

Externe producenten

Externe producenten maken ook programma’s voor de publieke omroep. Dit is nog makkelijker geworden sinds de nieuwe Mediawet er is. Externe producenten moeten het programma wel altijd samen met, of in opdracht van een omroeporganisatie maken.

Regionale publieke omroep

Er zijn 13 regionale publieke omroepen in Nederland. Regionale publieke omroepen hebben geen leden. Ze maken uitzendingen voor de inwoners van een regio. Ook zijn ze de rampenzender bij rampen.

Regionale omroepen worden bekostigd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Sinds 31 mei 2016 is de stichting Regionale Publieke Omroep (RPO) het samenwerkings- en coördinatieorgaan voor de regionale publieke omroep in Nederland.

Lokale publieke omroep

Lokale publieke omroepen verzorgen uitzendingen voor de inwoners van een bepaalde gemeente. Bijna alle Nederlandse gemeenten hebben een lokaal radio- en televisiestation. 

Lokale omroepen krijgen financiële steun van de gemeente. De omroep moet dan wel voldoen aan de eisen uit de Mediawet. Het aantal zenduren verschilt per omroep. 

De Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO) is het samenwerkings- en coördinatieorgaan voor de lokale publieke omroep. De stichting ondersteunt lokale publieke omroepen op diverse terreinen om de sector verder te professionaliseren en om de kwaliteit van de producties van lokale omroepen te verbeteren.

Commerciële omroep

Commerciële omroepen krijgen geen overheidsgeld. Ze hebben een winstoogmerk en krijgen geld uit reclame- en sponsorinkomsten. Om in Nederland te mogen vestigen, moet een commerciële omroep toestemming hebben van het Commissariaat voor de Media. Ook zijn ze gebonden aan de regels van de Nederlandse Mediawet. Dat geldt bijvoorbeeld voor SBS6, SBS9, Net5 en Veronica. RTL is in Luxemburg gevestigd. De zenders van RTL vallen daarom onder de Luxemburgse wet.